مجازات جعل امضا چیست؟
امضا نقش مهم و گسترده ای در انتساب اسناد و مدارک به اشخاص دارد. به همین علت جعل امضا نیز می تواند حالات بسیار گوناگون و متفاوتی داشته باشد. به همین نسبت، مجازات جعل امضا نیز می تواند در حالات مختلف، متغیر باشد. در این مقاله به بررسی حکم جعل امضا در احتمالات مختلف خواهیم پرداخت.
طبق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)، جعل و تزویر عبارتند از:
- ساختن نوشته یا سند
- ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی
- خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی
- الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر
- بکار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن
- و نظایر این ها
همانطور که واضح است، قانون صراحتا به امضای اشخاص رسمی و غیر رسمی اشاره کرده و آن را جرم دانسته است. لازم به ذکر است که جعل امضا و استفاده از سندی که امضای آن جعل شده است، متفاوت بوده و مجازات های جداگانه ای برای آن ها در نظر گرفته شده است. بنابراین ممکن است شخصی مرتکب یکی از این جرم ها یا هردوی آن ها شود.
مجازات جعل امضا در حالات مختلف:
- جعل امضا مقامات عالی رتبه: ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، مجازات حبس سه تا پانزده سال را برای جعل احکام، امضا، مهر، فرمان یا دستخط مقام رهبری یا روسای سه قوه به اعتبار مقام آنان، یا استفاده از این موارد با علم به جعلی بودن، تعیین کرده است.
- جعل امضا در اسناد غیر رسمی (عادی): ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، مجازات جعل در اسناد یا نوشته‌های غیر رسمی را حبس از سه ماه تا یک سال یا پرداخت جزای نقدی از ۸۲.۵۰۰.۰۰۰ تا ۳۳۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال به همراه جبران خسارت تعیین کرده است. جعل امضا در اسنادی مانند قراردادهای عادی، قولنامه، اجاره‌نامه، چک و سفته (در صورتی که به طور رسمی ثبت نشده باشند) تحت شمول این ماده قرار می‌گیرد.
- سایر حالات: مواد دیگری در قانون مجازات اسلامی آمده اند که ارتکاب اعمالی مانند جعل مدارک تحصیلی، جعل مهر و منگنه موسسات دولتی و غیردولتی و جعل گواهی پزشکی را نیز جرم انگاری کرده اند که به جنبه‌های خاصی از جرم جعل می‌پردازند و ممکن است در مواردی با جعل امضا نیز مرتبط شوند.
همانطور که مشاهده می کنید، این جرم می تواند تنوع بسیار بالایی داشته و بر اساس شرایط مختلف، مجازات های نسبتا سنگین یا سبک تری را به دنبال داشته باشد.
